2017 Huckepack Ödülü’ne Layık Görülen Çocuk Kitabı ”Küçük”

İnceleme: Meryem Ermeydan

Adı “Küçük”, sayfaları küçük; fakat ele aldığı konu oldukça BÜYÜK olan kitap, İsveçli yazar ve çizer Stina Wirsén tarafından, Bonnier Carlsen ve İsveç Suç Mağdurları Destekleme Kurumu iş birliğiyle 2015 yılında çıkarılmış. Çocukların içsel gelişimine katkı sunduğu için 2017 Huckepack Ödülü’ne layık görülen kitapta, aile içi şiddetin çocuklar üzerindeki etkilerini hassasiyet ve duyarlılıkla ele alıyor.

Kitabın ilk iki sayfasında farklı duygu durumlarıyla kısa kulaklı bir tavşana benzeyen “Küçük” ü görüyoruz. Sonraki sayfada ise ciddi bir metinle karşılaşıyoruz.

“Hiçbir yetişkin küçükleri korkutmamalı, şiddete başvurmamalı. Biz bu kitabı, evlerinde korkuyla yaşayan çocuklara yardımı olur umuduyla yazıp çizdik. Büyüklere de küçüklere karşı sorumluluklarını hatırlatmak için.”

Kitaptaki karakterlerin özel bir adı yok. Küçük bir çocuk için de böyledir belki; isimlerin, cinsiyetin, yaşanılan yerin coğrafi adının da hiçbir önemi yoktur. Bir çocuğun hayatında en önemli şey evindeki huzur ve aile bireylerinin birbiriyle kurduğu iletişim şeklidir. Hayatta hepimizin bir rolü vardır. Bu roller değişebilir; annelik yapan babalar, babalık yapan anneler, annesiz babasız büyüyen çocuklar vb.

“Bak!

Küçük adında bir küçük.

Ve iki büyük, birinin adı Biri, diğerininki Diğeri.” 

Yukarıdaki parçada gördüğümüz gibi kitapta karakterlerin özel bir adının olmaması anlatım dilini daha etkili bir hale getiriyor.

Kitap, huzursuz bir ev ortamında iki yetişkinle zor günler geçiren çocuğun hayatından bir kesiti anlatıyor. Küçük’ün evinde gittikçe büyüyen kavgalar, bir sürü öfkeli gün var, hiç neşeli gün yok. Küçük, çok üzgün. Karnı üzgün, başı üzgün hatta kolları bile. Sonunda Küçük, evinde yaşanan bu durumu anaokulundaki öğretmenine anlatıyor. Öğretmeni Küçük’ü seviyor ve ona yardım ediyor.

Tabii ki bu tip olaylar belli dönemlerde her çocuğun başına gelebilir. Böyleyken bu hikaye, küçük çocukların yaşayabileceği ve anlayabileceği kadar kısa ve basitken aktarılabilmiş. Yetişkin okuyucular içinse fazlasıyla sarsıcı. Her çocuk kitabında olduğu gibi burada da bir umut var elbette. Kitapta yer alan figürler, farklı renklerde küçük hayvan benzeri figürler, tatlı ve duru bir tarzda çizilmiş. Stina Wirsén,  çizimleriyle birçok duyguyu ve farklı kişiliği ortaya çıkarıyor. Belki de bu sevimli çizim stili, ele alınan temayı en küçük çocuklar için bile daha güvenli hale getirmek içindir. Çizimler de tıpkı cümleler gibi yalın ve güçlü. Kitap, adındaki “küçük”lüğü cümlelerin yapısında, ilüstrasyonların çok katmanlı sadeliğinde ustalıkla yansıtıyor.

“Biri gidiyor işte.

Yine evi terk ediyor. Yine Küçük’ü terk ediyor.

Küçük yalnız kalıyor. Diğeri’yle yalnız.”

Bu kitabı yetişkinlerle birlikte, davranışlarının çocuklar üzerindeki etkilerini öğrenmeleri için veya çocuklarla birlikte okuyabilirsiniz. Çocuklarla duyguları ve hakları hakkında konuşabilirsiniz. Bu kitap, çocukların zor bir durumda kaldıklarındaki deneyimlerini ve duygularını ortaya çıkarmak için yardımcı olabilir. Çocuklar, yetişkinlerle yaşadıkları zorluklar hakkında konuşurken, Küçük’ün duygu ve deneyimlerinden yola çıkarak kendi duygu ve düşüncelerini de tanıyabilirler. Diğer çocuklar da bazı çocukların evde zor zamanlar geçirdiğini anlayabilir ve kitaptaki gibi umudun, yardımlaşmanın var olduğunun farkına varabilirler. Yetişkinler kavga ettiğinde çocukların nasıl hissettikleri hakkında konuşarak kendi deneyimlerini paylaşma fırsatı yakalarlar. Bu hassas konuyu küçük okuru örselemeden, büyük bir duyarlılıkla ele alan resimli kitap, büyükleri sorumluluğa çağırırken, küçükleri anlatmaya teşvik ediyor.

Bertrand Russell’in sözüyle yazımı bitiriyorum: “Mutlu geçen çocukluk iyi bir insan olma yolunda atılan en önemli adımdır.”

Kitabın Adı: Küçük

Yazan ve Resimleyen: Stina Wirsén

Yayınevi: Ginko Yayınevi

Sayfa Sayısı: 36

Çevirmen: Ali Arda