İçeriğe geçmek için "Enter"a basın

3. Diyarbakır Karşılaştırmalı Edebiyat Günleri Başlıyor!

Bu yıl üçüncüsü düzenlenen Diyarbakır Karşılaştırmalı Edebiyat Günleri, Kürtçe edebiyata dünya edebiyatı içinde alan açan, dünya edebiyatının önemli örneklerini Kürtçe’ye kazandıran Lîs Yayınevi ve Diyarbakır’ın kültür sanat hayatına, diğer kentler ve uluslararası sanat ortamıyla ilişkisine katkı sunmak üzere çalışmalar yürüten Diyarbakır Sanat Merkezi ortaklığında 25 Eylül ile 31 Ekim 2020 tarihleri arasında gerçekleşecek.

Tüm program bu yılın bir diğer ortağı ve ev sahibi olan, Şubat 2020’de Lîs Yayınları’nın girişimiyle hayata geçen Wêjegeh Amed | Diyarbakır Edebiyat Evi’nin Youtube kanalı üzerinden yayınlanacak. İlk kez 2013’te hayata geçen ve 2018’de ikincisi düzenlenen Diyarbakır Karşılaştırmalı Edebiyat Günleri, 2020 yılında Kültür için Alan desteğiyle, Kürtçe ve Türkçe edebiyat dünyasının ötesine taşan bir coğrafyada çevrimiçi olarak gerçekleşecek. 

Program, dünya genelinde gündemi belirleyen salgınla birlikte yakın geleceği görebilmenin her zamankinden zor olduğu bir dönemde, edebiyatın penceresinden geçmişi düşünen, geleceği merak eden bir dizi söyleşi, konuşma ve tartışmadan oluşuyor. 

25 Eylül Cuma akşamı program sunuşu ardından gerçekleşen açılış buluşmasında, eşitlik ve özgürlük temasıyla yazdığı şiirleriyle Kürtçe edebiyatın önemli isimlerinden Abdulla Peşêw ve tarihe, kültüre ve toplumsal hayata farklı yaklaşımlar içeren çalışmalarıyla tanınan Gündüz Vassaf yer aldı. İçinden geçtiğimiz dönemde ortak endişelere, edebiyatın bir arada düşünmeyi ve hissetmeyi mümkün kılan güçlendirici etkisiyle yaklaşmayı amaçlayan soruları gündeme getiren “Edebiyat ve Kırılgan Gelecek” başlıklı ilk oturumda ise Burhan Sönmez ve Gaye Boralıoğlu, kendi eserlerine de referans vererek bulunduğumuz dünyanın ahvalini edebiyatın penceresinden tartışıyor. Karşılaştırmalı Edebiyat Günleri’nin 2020 yılı onur konuğu, bütün hayatını Kürtçe edebiyatla ilgili çalışmalara adamış, üretimleri birçok dile çevrilmiş Bavê Nazê. 26 Eylül Cumartesi günü yazarın eserleri üzerinden kurduğu dünyanın tartışıldığı “Bavê Nazê’nin Edebi Dünyası: Gerçeklik ve Ötesi” oturumuyla devam edecek etkinlik, farklı coğrafya ve dilleri temsil eden çok sayıda yazarın değerli katkılarıyla çok boyutlu bir düşünme ve tartışma alanı sunuyor.  

Programda kadın yazınına ilişkin oturumlar da dikkat çekiyor. Zabel Yeseyan’ın eserleri ve yaşamına odaklanırken edebiyatın geçmişten geleceğe taşınan mirasını hatırlatan ve ulusal edebiyat içindeki yok sayma pratiklerini tartışan “Geçmişten Bir Ufuk: Zabel Yesayan” etkinliği Aras Yayınları işbirliğiyle hayata geçiyor. Dünyanın farklı yerlerinden kadın araştırmacı ve yazarlar güncel Kürtçe roman ve şiirde yer alan geleneksel kadın temsillerini tartışırken, Kürtçe edebiyatında kadının sesini arıyor. Edebiyatın çok dilli penceresinde dillerin imkânı üzerine de düşünmeyi öneren programda, Kürtçe’nin yeni ifade biçimleri alanındaki deneysel çalışmaları ile eşsiz eserler üreten Ehmed Huseynî, “Bulutumsu Yakarışlar” adıyla Kurmancî şiirde açılan yeni ufukları işaret ediyor. Sözlü edebiyattan yazılı edebiyata uzanan bir çizgide Lazca’nın yaşam öyküsü “Dil Yarası: Lazca’nın Bilinmeyenleri” başlığıyla programda yer alıyor. Bugünle geleceği birbirine bağlayan değişiklikler edebiyatın ilgi alanları kadar yayıncılığın yaşadığı değişim açısından da yeni soruları beraberinde getiriyor. “Kitabın Yolculuğu” oturumu, yayıncılık alanında hızla gelişen dijitalleşmeyi, tekelleşme, erişim ve telif ekseninde tartışmaya açıyor. 

Programda dünya edebiyatıyla ilgili de pek çok bölüm var. Polonya, Malta ve Birleşik Krallık Galler’den yazarların katılımıyla Avrupa’nın sınırlarını ve edebiyatın kırılgan gelecekteki rolünü yeniden düşünmeye ve tartışmaya açan “Avrupa Edebiyatının Sınırında” başlıklı buluşma Literature Across Frontiers işbirliğiyle gerçekleşiyor. Notos Kitap işbirliğiyle düzenlenen ve Alejandro Zambra’dan Thomas Bernhard’a farklı arka planlardan gelen yazarların metinlerindeki yaratıcı potansiyelleri gözden geçiren “Yansımalar: Dünya Edebiyatında Karşılaştırmalı Metin Okumaları” oturumunda ise edebiyatın aynasından geleceğin ufku yorumlanıyor. Programda ayrıca Metis Yayınları işbirliğiyle düzenlenen iki oturum var. Ursula K. Le Guin’in önemli eseri Mülksüzler ile Nabokov’un az bilinen eserlerinden Çarpık Dünya’nın açtığı iktidar tartışmasını ele alan “Edebiyatın Direnci”  edebiyatta kolektif direnişi örmenin yollarına bakarken, “Edebiyatın Kuşkusu: Eko-kurguda Şiddet, Keder ve Yas” oturumunda güncel dünyayı algılamak için bir imkân sunan eko-eleştiri odağa alınıyor ve insanın doğayla kurduğu ilişkideki konumu sorgulanıyor. Türkçe ve Kürtçe’nin iki büyük şairi Cegerxwîn ve Nazım Hikmet, Ayrıntı Yayınları işbirliğiyle gerçekleşen “Baharın İnadı” başlıklı oturumda bir araya geliyorlar; şiirlerinde kesişen umut, gelecek ve direniş vurgularının yanı sıra gerçeklik ve sembolizm tartışmasıyla gündeme geliyorlar.

3. Diyarbakır Karşılaştırmalı Edebiyat Günleri, edebiyatla kesişen alanlara da yer veriyor.   Çocuklar ve yetişkinler için masal ve hikâye anlatıcılığı üzerine çok dilli çalışmalar yapan ve canlı performanslar düzenleyen Amidart Kültür Sanat Kolektifi, “Masal Diyarına Yolculuk”’ta Zazakî masal ve hikâyelerden “Helîç û Belîç” ve “Hamolek’i” bu kez Edebiyat Günleri izleyicileri için sunuyor. Ayrıca 2020 yaz ayları boyunca Edebiyat Günleri kapsamında hayata geçen Hayal Edilen Şehir Yaratıcı Yazı Atölyesi’nden bir öykü ve Kürtçe şiirin çağdaş dört isminden birer şiiri film olarak sunan şiir-filmler programın içeriğini zenginleştiriyor.

3. Diyarbakır Karşılaştırmalı Edebiyat Günleri Programı, 31 Ekim Cumartesi günü bu yılın onur konuğu olan Bavê Nazê’nin gerçeklik ve hakikati arayan edebiyatının serüvenini paylaşan kapanış konuşmasıyla son bulacak.

İçinden bulunduğumuz belirsiz ve oldukça zor geçen zamanlarda, edebiyat ve yaşam üzerine konuşmanın ve geçmiş, bugün ve gelecek arasında bir köprü kurabilmenin yollarını arayan Edebiyat Günleri programı, Wêjegeh AmedIDiyarbakır Edebiyat Evi’nin YouTube kanalı vasıtasıyla tüm dünyada izlenebilecek.

Ayrıntılı bilgi almak için: wejegeh@gmail.com

PROGRAM

25 Eylül Cuma 20:00 Program Sunuş 

Lal Laleş, Lîs Yayınları-Övgü Gökçe Yaşa, Diyarbakır Sanat Merkezi

Açılış Konuşmaları-Abdulla Peşêw, Gündüz Vassaf

21:00 Edebiyat ve Kırılgan Gelecek-Gaye Boralıoğlu, Burhan Sönmez, Lal Laleş

26 Eylül Cumartesi 20:00 Bave Nazê’nin Dünyası: Gerçekçilik ve Ötesi-Arif Hîto, Îsmaîl Sulêman Hacanî, Şivan Qasim Nêrweyî, Îbrahîm Xort 


30 Eylül Çarşamba 20:00 Kitabın Yolculuğu-Cem Erciyes, Yekta Kopan

2 Ekim Cuma 20:00 Geçmişten Bir Ufuk: Zabel Yesayan-Nora Tataryan, Hazal Halavut, Alara Kuset

7 Ekim Çarşamba 20:00 Bulutumsu Yakarışlar-Ehmed Huseynî

9 Ekim Cuma 20.00 Edebiyatın Direnci: Mülksüzler ve Çarpık Dünya- Zeynep Demirsü, Levent Mollamustafaoğlu

14 Ekim Çarşamba 20.00 Yansımalar: Dünya Edebiyatında Karşılaştırmalı Metin Okumaları-Behçet Çelik, Semih Gümüş

16 Ekim Cuma 20.00 Avrupa Edebiyatının Sınırında-Clare Azzopardi, Julia Fiedorczuk, Niall Griffiths, Alexandra Büchler, Övgü Gökçe Yaşa

21 Ekim Çarşamba 20.00 Dil Yarası: Lazcanın Bilinmeyenleri-İsmail Avcı Bucaklişi

23 Ekim Cuma 20.00 Baharın İnadı: Cegerxwîn ve Nazım Hikmet-Hayri K.Yitik, Cîhan Roj

28 Ekim Çarşamba 20.00 Kadınların Sesi: Kürtçe Edebiyattan Temsiller-Özlem Belçim Galip, Farangis Ghaderî, Arazo Arif

30 Ekim Cuma 20.00 Edebiyatın Kuşkusu: Eko-kurguda Şiddet, Keder ve Yas-Sema Kaygusuz, Deniz Gündoğan İbrişim

31 Ekim Cumartesi 12:00 Masal Diyarına Yolculuk-Ruşen Yakut

31 Ekim Cumartesi 19:30 Şiir-Filmler Gösterimi-Fatma Çelik, Aylin Kızıl, Özkan Küçük, Salih Demir

31 Ekim Cumartesi 20:00 Kapanış- Bavê Nazê

İlk yorum yapan siz olun

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir