1936 yılında ülkemize yerleşip Devlet Güzel Sanatlar Akademisi’nde Mimarlık Bölüm Başkanı olarak görev yapan, Atatürk’ün katafalkının da tasarımcısı olan Bruno Taut’un “İstanbul Günlüğü 10.11.1936 – 13.12.1938” adlı elyazması Türkçe edisyonu sayesinde ilk kez kitaplaştırılarak okurla buluştu.
Alman dışavurumculuğunun önemli temsilcilerinden olan, Berlin Siedlung programının 1924-33 yıllarındaki başmimarı Bruno Taut’un sürgün hayatı Nasyonal Sosyalistlerin iktidara gelmesiyle başlar. 1933 yılında Almanya’dan ayrılarak Japonya’ya, 1936’daysa Türkiye’ye yerleşir. 24 Aralık 1938’deki ani ve erken ölümüne dek hayatını sürdüreceği İstanbul’da Devlet Güzel Sanatlar Akademisi’nde Mimarlık Bölüm Başkanı olarak görev yaparken Ankara’daki Milli Eğitim Bakanlığı’nda da İnşaat Dairesi Başkanlığı görevini yürütür. Bu iki yıl boyunca çok yoğun bir tempoda çalışır.
Ülke çapında ancak bir kısmı inşa edilen çok sayıda eğitim yapısı tasarlar. Akademide gelişmiş bir müfredat hazırlar ve mimarlık öğrencileriyle önemli çalışmalar yürütür. Mimarî Bilgisi kitabını yayımlar, Ortaköy’deki evini inşa eder, Atatürk’ün katafalkını tasarlar. Bruno Taut Türkiye’de geçirdiği tüm bu süre boyunca, ağırlıklı olarak profesyonel yaşamında gerçekleşen gelişmeleri kısa kısa notlar almak suretiyle günlüğüne kaydeder. Bürokrasinin ve akademik hayatın kimi zaman üzerinde “genel bir dekadans intibaı” bırakan haleti ruhiyesini, bu süreçte dirsek temasında bulunduğu Erken Cumhuriyet döneminin farklı meslek gruplarına mensup önemli aktörleriyle olan ilişkilerini, mimarlık kavrayışlarını teknik gerekliliklerin ötesine taşımayı amaç edindiği öğrencileriyle olan yoğun mesaisini ve gerek akademisyen gerekse tasarımcı kimliğiyle ortaya koyduğu mimarlık üretiminin düşünsel süreçlerini neredeyse şifrelenmiş anekdotlar halinde günlüğünün sayfalarına aktarır.
“İstanbul Günlüğü 10.11.1936 – 13.12.1938” adıyla Almanya’da Akademie der Künste, Berlin arşivinde ve ayrıca Japonya’da bir müzede muhafaza edilen bu elyazması, Kırmızı Kedi Yayınevi’nin yayımladığı Türkçe edisyonu vesilesiyle ilk kez kitaplaştırılarak gün ışığına çıkarılmış oluyor. Enis Batur’un sunuşu, Esra Akcan’ın önsözü, Taut’un 1916 tarihli İstanbul gezisi metni ve Her Ay dergisindeki 1938 tarihli konuşması eşliğinde yayımlanan bu Türkçe edisyon, “Şehirlerarası” dizisinin de 10. kitabı olma özelliğinde. “Şehirlerarası” dizisinde daha önce yayımlanan kitaplar sırasıyla: Eski İnsanlar Eski Evler / 19. Yüzyılda Beyoğlu’nun Sosyal Topoğrafyası (Said-Naum Duhanî, çev. Cemal Süreya), Ziyaretler Kitabı (Enis Batur), Frankfurt Seyahatnamesi (Ahmet Haşim), Fevkalade Büyükelçi Abdürrahim Muhib Efendi / Paris’te Bir Türk 1806-1811 (Bertrand Bareilles, çev. Birsel Uzma), Bir Okurgezer’in Not Defteri (Füsun Elioğlu), Pasaport Damgaları (Enis Batur), İstanbul Yazıları / Kent ve Mimari Üzerine Düşünceler (M. Sinan Genim), Kendi Penceresinde Bir Adam / Seçme Yazılar 1925-1960 (Le Corbusier, çev. Birsel Uzma), Le Corbuiser Türkiye’de / İzmir Nâzım Planı (1939-1949) (Derleyenler: Didier Laroche, Jean-Luc Maeso, Volker Ziegler, çev. Erkan Ataçay).
Bruno Taut
İstanbul Günlüğü 10.11.1936 – 13.12.1938
Çeviren: Tevfik Turan
384 sayfa
ISBN: 978-605-298-768-1
48 TL
Yayın Tarihi: Ocak 2021
İlk yorum yapan siz olun