Sanat İnsanla Yaşıttır

İnsanlık var olduğu zamandan beri sanat hep vardı. Mağaralarda yaşadıkları dönemde duvarlarını, avladıkları hayvanların kanları veya kök boyalarıyla boyuyorlar, o zamanki gözlemlerini basitçe elleriyle boyayıp o döneme ait tasvirleri resimliyorlardı.

Sonra taşları yontmaya başladılar. Çeşitli heykeller yaptılar. Ya avlandıkları hayvanları, ya totemlerini ya da gördüklerini taşları yontarak heykellere dönüştürüyorlardı.

Bunların etrafında törenler yapıyorlardı.

Uygarlık ilerledikçe hem mimari, hem de sanat ilerledi. Şehirleştiler ve şehirlerine bir güç gösterisi olarak devasa boyutlarda heykeller yaptılar, evlerini mozaik resimlerle süslediler. Mısır’da firavun mezarlarının içine ölen firavunlar ile ilgili resimler yaptılar. Lahitlerinin üzerine o firavunların yüzlerini resmettiler. 

Hristiyanlıkla birlikte resmin mahiyeti değişti. İbadet yerlerine Hz. İsa ve Hz. Meryem’i ve çarmıha geriliş anlarını, hikayelerini resmettiler. İkonalar yaptılar.

Müslüman ülkeler ise batı sanatından farklı olarak heykelleri yasaklamalarına rağmen çini, tezhip, hat vb. süsleme sanatlarında çok ileri gittiler. Çin’de günlük hayattan ve doğadan ilhamla pek çok vazo yapıldı, süsleme sanatları, ipek ve kağıt üzerine resimlere önem verildi. 

Rönesansla birlikte sanat Avrupa’yı etkisi altına aldı. Dünyanın en iyi sanatçıları ve mimarları adeta birbirleriyle yarışır olmuşlardı. Dini resimler, yerini yavaş yavaş soylu ve zengin ailelerin portrelerine bırakmıştı. Realist resimler, adeta onların zenginliğini ve kendilerini ölümsüzleştiriyordu. Zaman geldi, dış dünyanın ve doğanın içe yansımaları resmedildi. Sonra iç dünyanın dışa yansımaları resmedildi. Modern sanat doğdu. İnsanlar ekonomik olarak rahatladıkça ve bilimle evrildikçe, çok daha özgür eserler ortaya çıkmaya başladı. Fotoğraf makinasının bulunmasıyla, fotoğraf da sanat sayıldı. Onun da resim gibi farklı şekillerde sanatı ortaya çıktı. Televizyon, internet derken edebiyatla birlikte görsel sanatların da çehresi değişti. Çağdaş sanat akımı doğdu. Sanatçıyı işlerinde özgün ve özgür bırakan bir akımdı bu… Soyut eserler arttıkça, fotoğraf ve videolardan digital sanat doğdu. İnsanlığın gelişimiyle sanat da evrilerek gelişiyor. Sanat ile ilgilenen insanların sayısı artıyor. 

İnsanların tasarımı, yaratımı ve üretimi olan her şey bana göre sanattır. Sanatsız bir dünya düşünemiyorum ve hem bir sanatsever, hem de sanatçı olarak sanata çok inanıyorum. 

Yazan: Yeşim Kale

*

*

*